Thứ Hai, 30/12/2019 07:00
Chia sẻ
(ĐTCK) Những ngày cuối năm, hàng loạt công ty niêm yết trên hai sàn chứng khoán công bố tạm ứng cổ tức với tỷ lệ rất hấp dẫn. Nhưng đầu tư để “ăn” cổ tức không phải là câu chuyện đơn giản.
Năm 2019 gần qua đi và hàng loạt doanh nghiệp thông báo tạm ứng cổ tức với tỷ lệ khá cao như Ðá Núi Nhỏ (NNC), Thực phẩm Sao Ta (FMC), VEAM (VEA), Khu công nghiệp Tín Nghĩa (TIP)… Ngân hàng Vietcombank (VCB) cũng dự chi gần 3.000 tỷ đồng để tạm ứng cổ tức tỷ lệ 8% cho cổ đông sau một năm kinh doanh rất thành công.
Hay một số doanh nghiệp ngành điện như Nhiệt điện Hải Phòng (HND) chi 250 tỷ đồng trả cổ tức (tỷ lệ 5%), Thủy điện - Ðiện lực 3 (DRL) tạm ứng đợt 3 với tỷ lệ 20%...
Ðầu tư để nhận cổ tức là một chiến lược đã được nhiều nhà đầu tư áp dụng thành công trên thế giới, tuy nhiên, vẫn còn rất nhiều “sự ngộ nhận và ngây thơ” đối với chiến lược này.
Mọi việc sẽ không đơn giản là thống kê tỷ suất cổ tức và phân bổ tiền vào những công ty có tỷ suất cao.
Ðầu tư để nhận cổ tức bằng tiền có dễ?
Cổ tức bằng tiền là một trong những biến số cấu thành nên giá trị của doanh nghiệp và thu nhập của nhà đầu tư ngoài tăng trưởng về giá vốn.
Tuy nhiên, trên thực tế, có rất nhiều chiến lược đầu tư, đầu cơ xoay quanh vấn đề này, nhưng chỉ có một chiến lược có nền tảng vững chắc và có thể đem lại thành công trong dài hạn.
Một là, chiến lược lợi dụng sự biến động giá trong giai đoạn gần thời gian mà doanh nghiệp sắp chi cổ tức (thường thị giá cổ phiếu sẽ biến động lớn trong thời điểm này) để nhảy vào kiếm chênh lệch theo chiến lược “hoàn vốn cổ tức”.
Tức là, nhà đầu tư kỳ vọng mua cổ phiếu trước ngày giao dịch không hưởng quyền và sau ngày này thị giá sẽ phục hồi lại vùng giá cũ.
Hai là, mua cổ phiếu để hưởng cổ tức cao hơn lãi suất ngân hàng. Theo chiến lược này, nhà đầu tư mua, nắm giữ và tạm quên cổ phiếu này trong một thời gian dài.
Chiến lược này khá đơn giản vì thông tin, con số cổ tức được công bố công khai, bất kỳ nhà đầu tư nào cũng có thể tính toán được ngay tỷ suất (không tính tới nguồn chia cổ tức, triển vọng của doanh nghiệp).
Tuy nhiên, nhà đầu tư theo chiến lược này vài năm sau có thể “giật mình” khi nhận thấy phần giảm của thị giá cổ phiếu còn lớn hơn nhiều so với phần cổ tức nhận được.
Một số doanh nghiệp cũng chỉ chia cổ tức rất cao trong 1 - 2 năm kinh doanh thuận lợi và khi hoạt động kinh doanh bắt đầu khó khăn, giá trị công ty có thể giảm nhanh chóng, nhà đầu tư “tức tới cổ” khi rơi vào “bẫy cổ tức”.
Ðầu tư khôn ngoan cũng lắm gian nan
Chiến lược đầu tư khôn ngoan nhất, cũng là chiến lược gian nan nhất nhưng mang lại độ bền vững cao trong dài hạn là đánh giá sự phù hợp của chiến lược cổ tức trong mối tương quan với triển vọng và giá trị của doanh nghiệp.
Về căn bản, nguồn thu nhập của cổ đông sẽ đến từ hai phần: cổ tức và tăng trưởng về thị giá cổ phiếu khi quy mô lợi nhuận, khả năng kiếm tiền gia tăng cùng với vị thế của doanh nghiệp trong ngành.
Nếu đầu tư để nhận cổ tức dài hạn và không chú ý tới phần sau thì cũng giống như việc cho vay tiền nhận lãi suất cao, mà không rõ tài sản đảm bảo và năng lực trả nợ của người đi vay.
Về căn bản, có thể xem việc cổ đông khi đầu tư vào một mô hình nhận cổ tức đều đặn giống như trái chủ nhận được dòng trái tức và mệnh giá khi đáo hạn hoặc có thể nhận trái tức mãi mãi mà không nhận lại mệnh giá. Bài viết sẽ tập trung đánh giá phần thứ hai này.
Theo quan điểm của nhà đầu tư chứng khoán huyền thoại Warren Buffett, căn bản giá trị dài hạn của doanh nghiệp dựa trên lượng tiền mặt có thể rút ra khỏi công ty được chiết khấu với mức lãi suất hợp lý và độ chắc chắn cao trong dài hạn.
Cổ phiếu của Tập đoàn Berkshire Hathaway chưa bao giờ chia cổ tức bằng tiền mặt, mà ưu tiên phân bổ vốn vào các cơ hội đầu tư khác dồi dào dòng tiền, hiệu quả hoặc mua lại cổ phiếu quỹ khi thị giá thấp hơn giá trị thực của công ty.
Về cơ bản, khi cổ đông không nhận được cổ tức tiền mặt, giá trị cổ phiếu dựa trên lợi nhuận và khả năng tạo tiền của một doanh nghiệp trong dài hạn.
Tuy nhiên, điều này phụ thuộc vào kỹ năng phân bổ vốn của ban lãnh đạo và trong trường hợp vốn giữ lại không thể triển khai kế hoạch đầu tư một cách hiệu quả thì cách tốt nhất là phân phối lại cho cổ đông.
Với các doanh nghiệp chia cổ tức bằng tiền mặt, sự nhìn nhận giá trị của nhóm này rõ ràng đến từ việc chia cổ tức tiền mặt.
Nhưng một câu hỏi đặt ra là: Tại sao lại phải chia cổ tức tiền mặt mà không giữ lại để tái đầu tư vào chính hoạt động kinh doanh hiện tại, mà lại phải vay nợ để phải chi trả thêm chi phí lãi vay?
Thử phân tích với trường hợp các doanh nghiệp ngành điện, điển hình về chia cổ tức cao, đều đặn và vay nợ rất lớn để triển khai dự án (70 - 80% tổng mức đầu tư).
Giai đoạn mới bắt đầu đưa vào vận hành thương mại, dòng tiền của các doanh nghiệp ngành này chủ yếu dành để trả nợ. Giả sử sau thời điểm vận hành từ 3 - 4 năm, dòng tiền thặng dư sau khi trả nợ và chi trả các chi phí như bình thường sẽ có hai sự lựa chọn là hoàn trả cho cổ đông hoặc tái đầu tư.
Với mô hình hoạt động của các doanh nghiệp điện, các chi phí dùng để duy trì, sửa chữa đã được quy định sẵn trong hợp đồng bán điện đầu ra với EVN, nhưng về căn bản, nếu muốn tăng trưởng thì doanh nghiệp bắt buộc phải đầu tư vốn lớn để tăng công suất.
Cũng có ý kiến cho rằng, doanh nghiệp điện nên tích lũy dòng tiền chia cổ tức để gửi ngân hàng sau nhiều năm để tiếp tục triển khai một nhà máy điện hiệu quả như hiện tại.
Lúc đó, các doanh nghiệp sẽ tiết kiệm được chi phí lãi vay cho dự án mới và dòng tiền từ dự án mới mang lại hiệu suất cao hơn cho cổ đông ở trong tương lai do không phải trả lãi vay và nợ vay.
Ðiều này có thể rất phức tạp, không chỉ về mặt con số tính toán, mà rủi ro tới từ việc cấp phép đầu tư, đồng bộ quy hoạch, giải phóng mặt bằng, hệ thống truyền tải, nhân sự… có thể bị kéo dài, việc chậm trễ trong triển khai sẽ gây thiệt hại lớn.
Phương án thứ hai an toàn hơn là có thể mang hết tiền cổ tức trả nợ nhanh chóng cho ngân hàng để dòng thặng dư sẽ là phần lãi vay không phải trả được chia lại cho cổ đông trong tương lai.
Phương án thứ ba là triển khai song song cả hai nhà máy điện với thời gian cách nhau 3 - 5 năm, để dồn tiền cổ tức của nhà máy thứ nhất, vay nợ thêm để triển khai nhà máy số 2, sau 10 năm cổ đông sẽ nhận được dòng cổ tức lớn hơn.
Như đã đề cập, việc này không phải bất khả thi nhưng ẩn chứa nhiều loại rủi ro với nguồn lực hữu hạn và nhìn trong ngắn hạn, ngành điện vẫn có những yếu tố với độ bất định và rủi ro cao.
Việc gia tăng chấp nhận rủi ro để có thêm tỷ suất lợi nhuận nhưng không kiểm soát được các rủi ro đó không phải là việc làm ưu tiên trong đầu tư.
Cả ba phương án trên cổ đông sẽ mất một khoản chi phí cơ hội khổng lồ nếu hiệu quả thực sự mang lại không cao, hầu như sẽ khó nhận được sự đồng thuận của phần lớn cổ đông cho các phương án trên vì quan điểm “một con chim trong tay có giá trị hơn hai con trong bụi cây” và không cẩn thận trong bụi cây cũng sẽ không có con chim nào cả.
Phương án thứ tư, dùng dòng tiền thặng dư đó mang đi góp vốn vào các công ty điện nhỏ hơn khác hoặc các công ty hoạt động hiệu quả với mức ROE tốt hơn.
Nhưng theo phương án này, ban lãnh đạo cần có kỹ năng phân bổ vốn, có góc nhìn của một nhà đầu tư và sở hữu một số lượng cổ phần đủ lớn để họ có động lực phân bổ bên cạnh việc chỉ nghĩ tới tối ưu vận hành.
Trường hợp này, tỷ suất sinh lời của công ty sẽ được đảm bảo nếu có những lựa chọn tốt và thị trường Việt Nam đã có CTCP Cơ điện lạnh (REE) thực hiện lâu nay.
Tóm lại, vì các yếu tố như rủi ro, tính thị trường, sự hạn chế về nguồn lực với triển vọng các cơ hội trong tương lai không đủ lớn thì các doanh nghiệp nên chia cổ tức bằng tiền cho các cổ đông.
Ðứng ở góc độ cổ đông, họ sẽ có những kế hoạch để tái đầu tư nguồn cổ tức này tiếp tục quay trở lại công ty hoặc những công ty khác đem lại hiệu suất cao hơn.
Nhận được cổ tức bằng tiền vẫn là phương án tối ưu nhất đối với các doanh nghiệp điện tại Việt Nam và là biến số lớn nhất cấu thành giá trị thực của một doanh nghiệp ngành này.
Nếu xem dòng cổ tức này như là dòng trái tức đều đặn của một trái phiếu thì giá trị của trái phiếu này phụ thuộc vào lãi coupon và mặt bằng lãi suất chung trên thị trường.
Hiểu được điều này, nhà đầu tư sẽ tránh được việc trả giá quá cao cho những thời điểm rất thuận lợi trong ngắn hạn của các doanh nghiệp điện và giá trị của các doanh nghiệp này hoàn toàn có điểm chặn trên, chứ không thể “bay lên tận trời xanh”.
Dù đầu tư với chiến lược nào cũng nên nghĩ về nguyên tắc căn bản của việc đầu tư là bỏ vào 1 đồng vốn và có được nhiều hơn 1 đồng ở trong tương lai. Cần phải trả lời được rất rõ 3 câu hỏi: Thu hồi được bao nhiêu tiền, bao giờ thu hồi được và độ chắc chắn là như thế nào? Thiếu 1 trong 3 yếu tố thì việc đầu tư mang nặng yếu tố may rủi.
Người Việt vẫn thường sử dụng xôi, bún, phở hay bánh mì lề đường nhằm mục đích no bụng. Tuy nhiên, những món ăn này vẫn chưa phải sự lựa chọn tốt nhất cho cơ thể để ăn sáng.
Chúng ta đều biết rằng bữa ăn sáng là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày, diễn ra vào khoảng 6 đến 9h sáng tùy vào điều kiện sinh hoạt của mỗi gia đình. Một nghiên cứu đăng trên Tạp chí của Đại học Tim mạch Mỹ cho thấy, so với những người ăn sáng mỗi ngày, những người bỏ bữa có nguy cơ tử vong cao hơn 87% do bất kỳ bệnh tim mạch nào và tăng 19% nguy cơ tử vong do mọi nguyên nhân. Ngoài ra, những người bỏ bữa sáng có nguy cơ mắc bệnh tim tăng 59% và nguy cơ đột quỵ cao hơn gấp 3 lần.
Tùy vào điều kiện sống, thói quen của mỗi gia đình mà bữa sáng cũng có những lựa chọn khác nhau. Người Việt vẫn thường sử dụng xôi, bún, phở hay bánh mì lề đường nhằm mục đích no bụng. Tuy nhiên, những món ăn này vẫn chưa phải sự lựa chọn tốt nhất cho cơ thể vào buổi sáng.
Theo trang Healthline – tờ báo y tế điện tử tin cậy hàng đầu tại Mỹ, với 16 triệu lượng truy cập đã chỉ ra 9 món ăn tốt nhất cho bữa ăn sáng, không chỉ ngon miệng, giúp no bụng mà còn đảm bảo tiêu chí an toàn và bổ dưỡng.
1. Trứng
Không ai trong chúng ta có thể phủ nhận rằng trứng là một loại thực phẩm vừa ngon miệng vừa tốt cho sức khỏe. Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, ăn trứng vào bữa sáng sẽ làm tăng cảm giác no bụng, giảm lượng calo hấp thụ, duy trì lượng đường và giúp ổn định lượng insulin. Ngoài ra, lòng đỏ trứng có chứa lutein và zeaxanthin. Những chất chống oxy hóa này giúp ngăn ngừa các rối loạn về mắt như đục thủy tinh thể và thoái hóa điểm vàng.
Trứng là một trong những thực phẩm rất tốt nếu ăn vào bữa sáng.
Trứng cũng là một trong những nguồn choline tốt nhất. Trong khi đó, choline lại là dinh dưỡng quan trọng đối với sức khỏe của não và gan.
3 quả trứng có thể cung cấp khoảng 20gr protein chất lượng cao. Thêm vào đó, trứng cũng là một loại thực phẩm rất tiện lợi. Mọi người hoàn toàn có thể luộc trứng vào buổi sáng để có một bữa ăn nhanh nhưng vẫn đủ chất.
2. Sữa chua Hy Lạp
Món sữa chua Hy Lạp được làm bằng cách tách váng sữa và các dung dịch khác ra khỏi sữa trong quá trình sữa đông lại, từ đó tạo ra một loại sữa chua có nhiều protein hơn.
Protein đã được chứng minh là giảm cảm giác đói và có "tác dụng nhiệt" cao hơn so với chất béo hoặc carbonhydrat. Thuật ngữ "tác dụng nhiệt" dùng để chỉ sự gia tăng tỷ lệ trao đổi chất diễn ra sau khi ăn.
Hơn nữa, sữa chua nguyên chất béo cũng có chứa axit linoleic liên hợp (CLA), có thểm làm tăng việc mất chất béo và giảm nguy cơ ung thư vú.
3. Bột yến mạch
Bột yến mạch có chứa một loại chất xơ đặc biệt là beta-glucan. Chất xơ này mang lại nhiều lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe, bao gồm cả việc giảm lượng cholesterol.
Bột yến mạch và các loại hạt có chứa một loại chất xơ đặc biệt.
Yến mạch cũng rất giàu chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ các axit béo của chúng không bị hỏng. Những chất chống oxy hóa này cũng có lợi cho sức khỏe của tim và giảm huyết áp .
4. Hạt chia
Cứ khoảng 28gr hạt chia sẽ cung cấp cho chúng ta tới 11gr chất xơ. Hơn thế nữa, loại chất xơ trong hạt chia là chất xơ dạng nhớt, giúp hấp thụ nước, làm tăng khối lượng thức ăn di chuyển qua đường tiêu hóa và giúp chúng ta cảm thấy no lâu.
Trong một nghiên cứu nhỏ, những người bị tiểu đường ăn hạt chia trong 12 tuần đã thực sự giảm đói và cải thiện đường trong máu cũng như huyết áp.
Đặc biệt, hạt chia có chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp bảo vệ các tế bào của bạn khỏi các gốc tự do.
5. Các loại hạt nói chung
Các loại hạt đều ngon lành và bổ dưỡng, chúng là một sự lựa chọn tuyệt vời cho bữa sáng vì chúng làm no bụng và ngăn ngừa tăng cân.
Các loại hạt đều được chứng minh có thể cải thiện các yếu tố nguy cơ bệnh tim, giảm sức đề kháng insulin và giảm viêm nhiễm.
Các loại hạt là một sự lựa chọn tuyệt vời cho bữa sáng vì chúng làm no bụng và ngăn ngừa tăng cân.
Ngoài ra, chúng rất giàu magiê, kali và chất béo không bão hòa có lợi cho tim.. Các loại hạt cũng đều có lợi cho những người bị tiểu đường. Trong một nghiên cứu, việc thay thế một phần carbonhydrat bằng khoảng 56gr hạt sẽ dẫn tới giảm lượng đường trong máu và mức độ cholesterol.
6. Trà xanh
Trà xanh là một trong những đồ uống có lợi cho sức khỏe. Trong trà xanh có chứa caffeine, giúp làm cải thiện sự tỉnh táo, tăng cường tỷ lệ trao đổi chất.
Trà xanh rất tốt với bệnh nhân tiểu đường. Một đánh giá dựa theo 17 nghiên cứu nhận thấy những người uống trà xanh đã giảm lượng đường trong máu và mức độ insulin.
Trà xanh cũng chứa chất chống oxy hóa được gọi là EGCG, có thể bảo vệ não bộ, hệ thần kinh và tim khỏi bị thương tổn.
7. Hoa quả
Tất cả các loại trái cây đều chứa vitamin, chất xơ, kali và lượng calo tương đối thấp. Một cốc hoa quả cắt nhỏ cung cấp khoảng 80 – 130 calo, tùy thuộc vào từng loại.
Trái cây thuộc họ cam quýt cũng rất giàu vitamin C. Thực tế, một quả cam lớn cung cấp hơn 100% lượng citamin C cần cho một ngày.
Một quả cam lớn cung cấp hơn 100% lượng citamin C cần cho một ngày
Vì sao ăn hoa quả vào buổi sáng lại tốt? Lý do là hoa quả có thể giúp no bụng do có chứa nhiều chất xơ và nước. Nhưng để có một bữa sáng cân bằng, bạn nên ăn nó cùng trứng, sữa chua Hy Lạp, phô mai tươi.
8. Phô mai tươi
Phô mai tươi giàu protein, có khả năng làm tăng sự trao đổi chất, tạo ra cảm giác no và làm giảm "hormone đói" ghrelin.
Phô mai tươi nguyên chất béo cũng chứa axit linoleic liên hợp (CLA), có thể giúp giảm cân.
Bữa sáng cân bằng với phô mai tươi bao gồm: 1 chén phô mai tươi, dùng chung với dâu và hạt lanh xay nhỏ hoặc các loại hạt nghiền nhỏ sẽ khiến món ăn thêm bổ dưỡng.
9. Cà phê
Tuy có nhiều ý kiến trái chiều về cà phê xong thực sự đây là một thức uống lý tưởng để bắt đầu một ngày mới.
Hàm lượng caffeine cao trong cà phê sẽ giúp cải thiện tâm trạng, củng cố tinh thần và mang lại sự tỉnh táo.
Chất caffeine được chứng minh có thể làm tăng tốc độ trao đổi chất và đốt cháy chất béo.
Chất caffeine cũng được chứng minh có thể làm tăng tốc độ trao đổi chất và đốt cháy chất béo. Trong một nghiên cứu, nếu đều đặn dùng 100mg caffeine mỗi ngày, con người sẽ đốt cháy 79-150 calo trong vòng 24 giờ.
Ngoài ra, cà phê rất giàu chất chống oxy hóa, có tác dụng giảm viêm, bảo vệ các tế bào thành mạch máu và giảm nguy cơ mắc bệnh gan, bệnh tiểu đường.
George Soros là một trong những nhà đầu tư thành công nhất mọi thời đại. Ông mua cổ phiếu vào 25 tuổi, sau một thời gian hoạt động trong lĩnh vực buôn bán chứng khoán, ông thành lập công ty quản lý tài chính Soros với số vốn 17 triệu USD, với tỷ suất lợi nhuận bình quân lên tới từ 30% – 50%.
Dưới đây là 5 tư duy đúc kết từ kinh nghiệm của tỷ phú chứng khoán 88 tuổi dành cho các nhà đầu tư đại chúng mong muốn thành công:
1. Trong đầu tư, hãy cứ im lặng mà làm.
Đầu tư chính là bản thân mỗi cá nhân đang giao dịch với cả một thị trường lớn. Hãy học cách giữ kín thông tin về việc đang làm và rút kinh nghiệm từ những sai lầm trong quá khứ, thay vì lặp lại các sai lầm đó.
2. Lựa chọn đúng xu hướng để đầu tư
Theo quan điểm của tác giả, mua cổ phiếu của công ty tốt chưa đủ, một trong những yếu tố quan trọng khác là “phải chọn đúng thời điểm”.
Sử dụng phân tích kỹ thuật với các biểu đồ thống kê biến động của chỉ số chứng khoán từ 50 đến 150 phiên có thể giúp nhà đầu tư nắm bắt xu thế. Dù là tự thống kê hay nhờ phần mềm xử lý, hãy cố gắng nhận ra kịp thời triết lý “luôn mua cổ phiếu trong xu thế tăng và lập tức bán ngay khi nhận ra đà giảm”.
3. Quyết đoán trong mọi quyết định đầu tư dù là mua hay bán
Đa số các nhà đầu tư không chịu quan sát diễn biến chứng khoán một cách khách quan. Họ luôn tự mình phân tích và quyết định nhưng cũng có xu hướng dựa vào những ý kiến chủ quan trên thị trường. Chính từ đó, sự do dự đã xuất hiện khiến nhà đầu tư rối trí không biết lựa chọn quyết định nào. Và rồi khi quyết định được thì đã muộn, nhà đầu tư chịu thua lỗ do không bán kịp cổ phiếu mất giá, hoặc bỏ qua cơ hội lợi nhuận khi không sớm mua những cổ phiếu tăng trưởng.
Bài học là nhà đầu tư cần có sự quyết đoán trong các quyết định đầu tư của mình. Đây là một đức tính rất cần thiết khi bạn tham gia vào cuộc chơi trên thị trường chứng khoán.
4. Nên bỏ ngoài tai các tin đồn
Soros cho rằng một trong những cách làm mất tiền trên thị trường chứng khoán là chỉ chăm chăm nghe ngóng những nguồn tin không chính thống sau đó không kiểm tra kĩ mà lại vội vã đưa ra quyết định của bản thân là cách nhanh nhất khiến nhà đầu tư đi tới thất bại.
Để thành công, ông khuyên những nhà đầu tư đang và mới bắt đầu phải tự bỏ qua tất cả các ý kiến bên ngoài và các dự đoán. Sau đó cố gắng thực hiện theo chiến lược đã được hoạch định sẵn của bản thân.
5. Hãy học cách phản ứng thích nghi nhanh nhạy
Đối với Soros, vốn dĩ thị trường chứng khoán luôn biến thiên. Vì thế, luôn phải có nhiều kịch bản…
Đối với mỗi nhà đầu tư cá nhân, ông khuyên hãy học cách phản ứng nhanh nhạy. Hãy vẽ ra nhiều kịch bản và chuẩn bị trước cho mọi kế hoạch phản ứng.
INVEST7979
